Κείμενο
Χαίρετε, ονομάζομαι Στέλιος Πανταζής, είμαι γιατρός εξειδικευμένος στην ιατρική διατροφολογία και στις διαταραχές του μεταβολισμού και το θέμα μας σήμερα είναι η παρουσίαση των συμπληρωμάτων διατροφής που υπάρχουν σημαντικά δεδομένα ότι μπορεί να βοηθούν στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της άνοιας. Ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής με την ελπίδα να μειώσουν την πιθανότητα να εμφανίσουν άνοια, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχουν κλινικά δεδομένα να στηρίξουν αυτή την επιλογή. Δυστυχώς, πολλά, βασικά τα περισσότερα, συμπληρώματα διατροφής που υπόσχονται οφέλη ή προστασία για τον εγκέφαλο, στην πραγματικότητα δεν μπορούν να βοηθήσουν. Υπάρχουν όμως μερικά, ή για την ακρίβει λίγα, που μπορούν να βοηθήσουν και υπάρχουν αρκετά επιστημονικά δεδομένα που δικαιολογούν την χρήση τους γι’ αυτό το λόγο και το προφίλ ασφάλειά τους είναι τέτοιο που να αξίζουν τον κόπο και τα χρήματά σας. Μην παρασύρεστε λοιπόν από διαφημίσεις που υπόσχονται καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου ή κάτι παρόμοιο και επιλέξτε αυτά που πραγματικά βοηθούν. Ξεκινάμε με τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Υπάρχουν 3 τύποι λιπαρών οξέων, το DHA και το EPA που τα προσλαμβάνουμε κυρίως από τα λιπαρά ψάρια, όπως την σαρδέλα, τον γαύρο, το σκουμπρί, τον κολιό και τις ρέγγες, και το ALA που προέρχεται κυρίως από φυτικές πηγές, όπως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και κάποιους σπόρους και ξηρούς καρπούς, όπως τα καρύδια και τον λιναρόσπορο. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που προέρχονται από ψάρια είναι πιο αποτελεσματικά για την λειτουργία του εγκεφάλου μας και πιο χρήσιμα. Το σώμα μας έχει την ικανότητα να μετατρέπει το ALA σε DHA και EPA, αλλά όχι με μεγάλη αποτελεσματικότητα και γι’ αυτό δεν μπορούμε να βασιστούμε σε πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών αποκλειστικά από φυτικές πηγές. Πρέπει να λαμβάνουμε ωμέγα-3 και από ψάρια. Η αρχική σύνδεση της μείωσης της πιθανότητας εμφάνισης άνοιας με την αυξημένη πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών, προήλθε από τις μελέτες πάνω σε διατροφές που παραδοσιακά είναι πλούσιες
σε ωμέγα-3 λιπαρα, όπως η Μεσογειακή. Οι ερευνητές, δηλαδή, είδαν αρχικά ότι η Μεσογειακή διατροφή προστατεύει από την άνοια. Στην συνέχεια, άρχισαν να αναζητούν γιατί η Μεσογειακή διατροφή μας προστατεύει και κατέληξαν ότι μάλλον είναι τα ωμέγα-3 από τα ψάρια, που η Μεσογειακή διατροφή είναι πλούσια. Λογικό, συνυπολογίζοντας ότι μεγάλο μέρος του εγκεφάλου μας αποτελείται από ωμέγα-3. Αυτή τη στιγμή θεωρείται βέβαιο ότι μια διατροφή που είναι πλούσια σε ωμέγα-3 από ψάρια προστατεύει από την άνοια. Αυτό συμβαίνει τρώγοντας λιπαρά ψάρια, όπως αυτά που είπα προηγουμένως, 2 φορές την εβδομάδα. Ισχύει όμως το ίδια και για τα συμπληρώματα διατροφής; Δυστυχώς, οι μέχρι τώρα μελέτες είναι απογοητευτικές. Τα αποτελέσματα είναι συνήθως αρνητικά, με ελάχιστες εξαιρέσεις να δείχνουν κάτι που μπορεί να ερμηνευθεί θετικά. Η γενική αίσθηση είναι ότι τα ψάρια βοηθούν, αλλά τα συμπληρώματα όχι. Από την άλλη, τα συμπληρώματα με ωμέγα-3 είναι οικονομικά, γενικά ασφαλή και πολύ πιθανό να έχουν κι άλλα οφέλη, όπως στην καρδιά και στα αγγεία. Άρα, τι κάνουμε; Εγώ συστήνω τα εξής: αν κάποιος τρώει λιπαρά ψάρια τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα, συστήνω ότι τα συμπληρώματα δεν θα βοηθήσουν περισσότερο και δεν έχει χρησιμότητα η κατανάλωσή τους. Όταν όμως το άτομο δεν τρώει λιπαρά ψάρια ή τρώει λιγότερο από 2 φορές την εβδομάδα, τότε συστήνω συμπληρώματα με ωμέγα 3. Φυσικά, αφού πρώτα εξηγήσω ότι είναι πιθανό τα συμπληρώματα με ωμέγα-3 να μην αντικαθιστούν τα ψάρια και το όφελος να είναι μικρό ή ανύπαρκτο και ότι μην τρώγοντας 2 φορές την εβδομάδα λιπαρά ψάρια το άτομο θέτει σε κίνδυνο την υγεία του εγκεφάλου του. Τι γίνεται όμως αν κάποιος είναι χορτοφάγος και δεν τρώει ψάρια; Τότε συστήνω συμπληρώματα με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, αλλά όχι από λιναρόσπορο, αλλά από φύκια. Όπως έχω πει και σε προηγούμενο βίντεο, τα ψάρια έχουν ωμέγα-3 λιπαρά γιατί τρώνε φύκια που παράγουν ωμέγα-3. Αν κάποιος δεν θέλει να φάει τα ψάρια, μπορεί να προσλάβει DHA και EPA από φύκια, που θα βρει στο εμπόριο. Το
πρόβλημα είναι ότι είναι πιο ακριβά από τα συμπληρώματα από ωμέγα-3 από ψάρια. Πιθανό, να είναι πιο ασφαλή όμως γιατί παρασκευάζονται σε εργαστήρια κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες. Γι’ αυτό είναι και τα ωμέγα-3 που συστήνω σε εγκύους. Το επόμενο συμπλήρωμα διατροφής που φαίνεται ότι μπορεί να βοηθάει στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της άνοιας είναι η βιταμίνη Ε. Η βιταμίνη Ε είναι μια ομάδα από αντιοξειδωτικές ουσίες που φαίνεται ότι προστατεύουν τον εγκέφαλο. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία στον ιατρικό κόσμο ότι η βιταμίνη Ε που υπάρχει στην διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ή την αντιμετώπιση της άνοιας, αλλά τα δεδομένα από συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνη Ε είναι πιο πενιχρά. Μέχρι τώρα έχει δημοσιευθεί ουσιαστικά μόνο μία αξιοπρεπή μελέτη που υποστηρίζει ότι τα συμπληρώματα με βιταμίνη Ε μπορούν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της άνοιας. Από την άλλη, εγώ δεν έχω συστήσει ποτέ βιταμίνη Ε σε κανέναν και για κανέναν λόγο. Ο λόγος είναι ότι η βιταμίνη Ε βρίσκεται σε τεράστιες ποσότητες στις φυτικές τροφές που όλοι θα έπρεπε να καταναλώνουμε σε μεγάλες ποσότητες. Τα λαχανικά είναι πολύ πλούσια σε βιταμίνη Ε που σίγουρα βοηθάει τον εγκέφαλο, ειδικά όταν την λαμβάνουμε σε φυσική μορφή. Άρα, πιστεύω ότι αν κάποιος ακολουθεί μια σωστή διατροφή πλούσια σε λαχανικά δεν έχει ανάγκη τα συμπληρώματα με βιταμίνη Ε. Ο λόγος που η συγκεκριμένη μελέτη που προανέφερα βοήθησε την συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων είναι ότι έτρωγαν ελάχιστα λαχανικά. Σε αυτή τη περίπτωση τα συμπληρώματα με βιταμίνη Ε μπορεί να βοηθήσουν. Και δεν είναι σπάνιο, γιατί τα άτομα με αρχόμενη άνοια συχνά έχουν προβλήματα στις οδοντοστοιχίες τους και αποφεύγουν τα λαχανικά γιατί θέλουν πολύ μάσημα. Φυσικά, εδώ η λύση δεν είναι τα συμπληρώματα, αλλά το μπλέντερ. Βάζεις μέσα όλα τα λαχανικά που θες, τα κάνεις πουρέ και τα καταναλώνεις και τέλος. Αν όμως αυτή η τόσο απλή λύση δεν είναι εφικτή για άλλους λόγους, τότε ναι, τα συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνη Ε μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της
εξέλιξης της άνοιας. Τέλος, τα συμπληρώματα με βιταμίνες Β, και συγκεκριμένα οι βιταμίνες Β6, Β9, ή φυλλικό οξύ, και Β12 πολλές φορές συστήνονται για την υγεία του εγκεφάλου. Ο λόγος είναι ότι οι βιταμινες αυτές βοηθούν στην υγεία του εγκεφάλου είναι γιατί εμποδίζουν την παραγωγή ομοκυστεΐνης, μιας ουσίας που είναι πολύ επιβλαβής για τον εγκέφαλο. Αξίζουν εδώ τα συμπληρώματα; Μπορεί. Η πιο απλή προσέγγιση είναι να μετρήσετε την ομοκυστεΐνη, μια εξέταση που γίνεται με λήψη αίματος και μπορείτε να την κάνετε σε όλα τα μικροβιολογικά εργαστήρια. Αν η ομοκυστεΐνη είναι πάνω από 10, τότε καλό είναι να γνωρίζετε ότι αυτό δεν είναι καλό για την υγεία του εγκεφάλου σας. Πριν όμως βιαστείτε να πάρετε συμπληρώματα, καλό είναι να μπείτε στον κόπο να βρείτε γιατί είναι αυξημένη η ομοκυστεΐνη. Το πρόβλημα συχνά είναι στην βιταμίνη Β12, γιατί έχει έναν πολύπλοκο μηχανισμό απορρόφησης που απαιτεί καλή λειτουργία του στομάχου, αλλά και του λεπτού εντέρου για να γίνει σωστά. Άρα, σε τέτοιες περιπτώσεις καλό είναι να κάνετε μια γαστροσκόπηση για να δείτε την υγεία του στομάχου. Επίσης, αν έχετε συμπτώματα που δείχνουν δυσλειτουργία του λεπτού εντέρου, όπως φούσκωμα, καλό είναι να βρείτε ποιες τροφές εμποδίζουν την καλή λειτουργία του εντέρου και την σωστή απορρόφηση των βιταμινών. Κάνοντας αυτά και τροποποιώντας την διατροφή σας έτσι ώστε να βελτιωθεί η υγεία του πεπτικού, μπορεί να αρκεί για να μειωθεί η ομοκυστεΐνη. Αν όμως αυτά τα έχετε κάνει και η ομοκυστεΐνη δεν μειώνεται κάτω από το 10, τότε καλό είναι πάρετε συμπληρώματα μέχρι να δείτε την ομοκυστεΐνη να ομαλοποιείται. Μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί να πάρετε κάποια συμπληρώματα σε ενέσιμη μορφή, αν η απορρόφηση των συμπληρωμάτων δεν είναι ικανοποιητική. Πάντα όμως μας καθοδηγεί η ομοκυστεΐνη για την επάρκεια των βιταμινών. Κλείνοντας, θα ήθελα να πω ότι τα συμπληρώματα δεν μπορούν να αντικαταστήσουν μια σωστή διατροφή και δεν μπορούν να αντιστρέψουν την βλάβη που προκαλεί στην υγεία μας ο κακός τρόπος ζωής. Δεν πρέπει
να χρησιμοποιούνται ως συγχωροχάρτια για τις διατροφικές ατασθαλίες και την έλλειψη άσκησης στην καθημερινότητα. Θα ήθελα να αφιερώσετε χρόνο και να δείτε το βίντεο με την πρόληψη της άνοιας με 5 αλλαγές στον τρόπο ζωής που έχω δημοσιεύσει νωρίτερα γιατί εκεί θα βρείτε τεράστια οφέλη για την υγεία σας και την υγεία του εγκεφάλου σας με ελάχιστο κόστος. Αν βρήκατε το θέμα ενδιαφέρον, σας παρακαλώ, να πατήσετε το κουμπί μου αρέσει, να το μοιραστείτε με άτομα που θα το βρουν ενδιαφέρον και να εγγραφείτε στο κανάλι για να σας ενημερώνουμε για μελλοντικά θέματα. Επίσης, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα σχόλια για να ζητήσετε να παρουσιάσουμε ένα θέμα στο μέλλον. Σας ευχαριστώ πολύ.
0 Σχόλια