Nutrition Videos

Χαίρετε, ονομάζομαι Στέλιος Πανταζής, είμαι γιατρός εξειδικευμένος στην ιατρική διατροφολογία και στις διαταραχές του μεταβολισμού και σήμερα θα μιλήσω για τα τα προβιοτικά. Θα σας παρουσιάσω τα οφέλη που έχουν για την υγεία μας και πως μπορείτε να τα εισάγετε στην διατροφή σας για να έχετε αυτά τα οφέλη. Μέσα στο έντερο μας υπάρχουν βακτήρια. Μάλιστα υπάρχουν πάρα πολλά βακτήρια. Βακτήρια που δεν μετριούνται σε χιλιάδες, εκατοντάδες χιλιάδες, εκατομμύρια, δισεκατομμύρια, αλλά είναι τόσα πολλά που μπορούμε να τα μετρήσουμε σε πραγματικό βάρος. Έχει υπολογιστεί ότι μέσα στο έντερο μας έχουμε 1,5 με 2 κιλά βακτήρια. Αν το σκεφτείτε, αυτό το νούμερο είναι τεράστιο. Κάθε φορά που ανεβαίνετε στη ζυγαριά, υπολογίστε ότι 1,5 με 2 κιλά από αυτά που βλέπετε είναι τα μικρόβια του εντέρου σας. Αυτά τα μικρόβια παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην υγεία μας, και για αυτό, εύστοχα, πριν 100 χρόνια τα ονόμασαν οι επιστήμονες προβιοτικά. Το προ- χρησιμοποιείται ως πρόθεμα για κάτι το οποίο προάγει, και βίος για τη ζωή, την υγεία. Άρα, μιλάμε για μικρόβια τα οποία βοηθούν την υγεία μας. Τα προβιοτικά βοηθούν την υγεία μας με πολλούς τρόπους, αλλά σήμερα δεν θα ήθελα να εστιάσουμε στους τρόπους που βοηθούν, όσο στο αποτέλεσμα, δηλαδή στα οφέλη για την υγειά μας. Στα δύο κέντρα ιατρικής διατροφολογίας που ηγούμαι κατά τα τελευταία 20 χρόνια συχνά-πυκνά αντιμετωπίζω άτομα τα οποία πάσχουν από διάρροιες. Μπορεί να μην είναι διάρροιες σαν αυτές που έχει κάποιος όταν έχει γαστρεντερίτιδα, αλλά πιο πολύ αυτό που ονομάζουμε μαλακά κόπρανα, ή μη σχηματισμένες κενώσεις. Η πρώτη γραμμή αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης είναι η αλλαγή της διατροφής, δηλαδή η αναζήτηση τροφών που συντελούν σε αυτή τη διαδικασία και η αποφυγή τους. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, αυτό είναι αρκετό για να διορθωθεί το πρόβλημα. Ένα μικρό ποσοστό περιπτώσεων όμως χρειάζεται να πάρει συμπληρωματικά προβιοτικά, συνήθως για ένα μικρό χρονικό διάστημα, για να διορθωθεί το πρόβλημα. Υπάρχουν πολλές μελέτες





που υποστηρίζουν ότι τα προβιοτικά βοηθούν σε αυτές τις περιπτώσεις. Φυσικά, τα προβιοτικά βοηθούν και σε περιπτώσεις που η διάρροια είναι οξείας φύσης, δηλαδή σε άτομα που περνάνε μία γαστρεντερίτιδα και θέλουν κάτι για να μειώσουν την ένταση, τη διάρκεια και τη συχνότητα των ενοχλημάτων. Το δεύτερο πολύ σημαντικό όφελος των προβιοτικών, ένα όφελος που είναι δύσκολο να το φανταστεί ο περισσότερος κόσμος, είναι η επίδραση των προβιοτικών στη λειτουργία του εγκεφάλου μας. Τα προβιοτικά έχει αποδειχθεί σε πολλές μελέτες ότι βοηθούν πάρα πολύ στη μείωση του άγχους και στην βελτίωση της διάθεσης. Είναι εντυπωσιακό ότι αυτοί οι μικροοργανισμοί που ζουν μέσα στο έντερό μας παράγουν ουσίες που περνάνε από το έντερο φτάνουν στον εγκέφαλό μας και εκεί επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου και τη διάθεσή μας. Τα προβιοτικά βοηθούν επίσης και την υγεία της καρδιάς. Έχουν δημοσιευτεί μελέτες που υποστηρίζουν ότι τα προβιοτικά μειώνουν την κακή χοληστερίνη, το LDL δηλαδή, και ίσως αυξάνουν την καλή χοληστερίνη, δηλαδή το HDL. Επίσης, φαίνεται ότι βοηθούν σημαντικά και στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι η βελτίωση της υγείας της καρδιάς συνολικά. Πιο άμεσα κατανοητή είναι η επίδραση των προβιοτικών στη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος. Έχουν γίνει πάρα πολλές μελέτες σχετικά με την επίδραση των προβιοτικών στην εξέλιξη των συμπτωμάτων του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, αυτό που παλιότερα λέγαμε σπαστική κολίτιδα, και έχει φανεί ότι τα προβιοτικά βοηθούν ιδιαίτερα στην μείωση των συμπτωμάτων. Τα προβιοτικά μειώνουν τον πόνο, τα φουσκώματα και τις διαταραχές των κενώσεων που σχετίζονται με το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Επίσης, τα προβιοτικά βοηθούν και σε σημαντικότερες παθήσεις του εντέρου. Εκεί που φαίνεται ότι τα προβιοτικά έχουν τα πιο ισχυρά επιστημονικά δεδομένα μέχρι τώρα είναι η ελκώδης κολίτιδα. Η ελκώδης κολίτιδα είναι μία αυτοάνοση πάθηση που προσβάλλει το παχύ έντερο και συνήθως εμφανίζεται με διαταραχές στις





κενώσεις. Τα προβιοτικά, ειδικά αυτά που συνδυάζουν ποικιλία και μεγάλο αριθμό στελεχών, της τάξης των εκατοντάδων δισεκατομμυρίων, βοηθούν σημαντικά να σταματήσει η έξαρση των συμπτωμάτων της ελκώδους κολίτιδας. Στην περίπτωση της νόσου του Crohn τα αποτελέσματα είναι λιγότερο εντυπωσιακά, αν και συνυπολογίζοντας το προφίλ ασφαλείας των προβιοτικών, δεν θα ταν κακή ιδέα να δοκιμάσει κάποιος να πάρει για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα για να δει αν θα δει βελτίωση. Τα προβιοτικά παίζουν επίσης πολύ σημαντικό ρόλο στην σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα προβιοτικά έχει φανεί σε διάφορες μελέτες ότι ωφελούν το ανοσοποιητικό σύστημα με πολλούς τρόπους, και αυτό μπορούμε να το δούμε πιο έντονα σε παθήσεις όπως οι αλλεργίες, το έκζεμα και η ψωρίαση. Έχουν δημοσιευθεί αρκετές μελέτες που δείχνουν ότι η μακροχρόνια χρήση των κατάλληλων προβιοτικών βοηθάει στη μείωση των συμπτωμάτων της ψωρίασης σε ενήλικες. Από την άλλη σε μικρά παιδιά και βρέφη έχει φανεί σε πολλές μελέτες ότι η χορήγηση των κατάλληλων προβιοτικών στις κατάλληλες δόσεις συντελεί σημαντικά στη μείωση των βρεφικών και των παιδικών εκζεμάτων. Τέλος, κυρίως σε παιδιά και σε εφήβους έχει φανεί ότι η χρήση των κατάλληλων προβιοτικών μπορεί να μειώσει την ένταση των συμπτωμάτων της εποχιακής αλλεργίας όπως επίσης και να μειώσει τον αριθμό των κρίσεων του άσθματος. Τα προβιοτικά βοηθούν επίσης και στις λοιμώξεις του ουρογεννητικού. Το ουρογεννητικό σύστημα, δηλαδή το ουροποιητικό και το αναπαραγωγικό, συχνά υποφέρουν από λοιμώξεις και σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις τα μικρόβια του εντέρου παίζουν σημαντικό ρόλο. Έχουν δημοσιευτεί πολλές σημαντικές μελέτες που δείχνουν ότι η πρόσληψη προβιοτικών σε φυσική μορφή ή σε συμπληρώματα διατροφής βοηθάει σημαντικά στην μείωση των ουρογεννητικών λοιμώξεων, όπως η κολπίτιδα, η κυστίτιδα, η προστατίτιδα και άλλες. Ένα από τα οφέλη των προβιοτικών το οποίο δεν θα ακούσετε συχνά, και ο λόγος είναι ότι τα επιστημονικά στοιχεία είναι σχετικά





πρώιμα, είναι ότι τα προβιοτικά βοηθούν στη μείωση του βάρους. Φυσικά, σε αυτό το σημείο πρέπει να προειδοποιήσω ότι οι μελέτες δεν είναι ξεκάθαρες και ότι υπάρχουν και πολύ λίγες μελέτες που ισχυρίζονται το ακριβώς αντίθετο. Αυτή τη στιγμή είναι δύσκολο να κάνουμε συγκεκριμένες συστάσεις, αλλά φαίνεται ότι είναι πολύ πιθανό σύντομα να απομονώσουμε προβιοτικά τα οποία να προσφέρουν οφέλη σε σχέση με το μεταβολισμό μας. Αφού είδαμε ότι τα προβιοτικά έχουν πολλά και σημαντικά οφέλη, καιρός είναι να δούμε από που θα τα προσλάβουμε. Στην Ελλάδα, η σημαντικότερη πηγή προβιοτικών είναι το παραδοσιακό ζωντανό γιαούρτι. Δυστυχώς, τα περισσότερα γιαούρτια που θα βρείτε στην αγορά δεν είναι ζωντανά αυθεντικά γιαούρτια. Είναι γιαούρτια τα οποία φτιάχνονται με προσθήκη προβιοτικών χωρίς να έχει δοθεί ο κατάλληλος χρόνος να γίνει η κανονική ζύμωση ώστε να παρασκευαστεί αυθεντικό γιαούρτι. Σε αυτές τις περιπτώσεις η βιομηχανία γαλακτοκομικών προσθέτει μία σκόνη που περιέχει προβιοτικά σε ένα παρασκεύασμα γαλακτοκομικών που μοιάζει με γιαούρτι. Σε αυτή την περίπτωση ο όρος γιαούρτι είναι καταχρηστικός, αφού το γιαούρτι παράγεται από γάλα στο οποίο έχουμε προσθέσει τη μαγιά γιαουρτιού και το έχουμε αφήσει για μία με δύο μέρες μέχρι να πήξει και να γίνει γιαούρτι. Εφόσον αυτή η διαδικασία δεν γίνεται, το παρασκεύασμα δεν θα έπρεπε να ονομάζεται γιαούρτι. Παρόλα αυτά, υπάρχει μια άτυπη συμφωνία ανάμεσα στους παραγωγούς και το κράτος να διατηρηθεί αυτός ο όρος. Εγώ όμως θέλω να μιλήσω για το πραγματικό, το αυθεντικό γιαούρτι. Αυτό το γιαούρτι το οποίο συνήθως βρίσκεται σε πήλινο δοχείο και έχει την πέτσα από πάνω. Αυτό το γιαούρτι παράγεται από γάλα, συνήθως πρόβειο, στο οποίο ο παραγωγός προσθέτει τη μαγιά γιαουρτιού και το αφήνει σε θερμοκρασία 25 με 35 βαθμούς Κελσίου για μία με δύο μέρες έτσι ώστε τα μικρόβια που υπάρχουν μέσα στην μαγιά γιαουρτιού να καταναλώσουν κάποια θρεπτικά συστατικά από αυτά που υπάρχουν μέσα στο γάλα, όπως η λακτόζη, και να παράγουν συστατικά πιο





ωφέλιμα για την υγεία μας. Η θέρμανση και η όλη διαδικασία επιτρέπει στο λιπαρό μέρος του γάλακτος να ανέβει στην επιφάνεια και να δημιουργήσει μία πέτσα που πολλοί δεν βρίσκουν ευχάριστη, αλλά άλλοι την βρίσκουν πάρα πολύ νόστιμη. Για μας, η πέτσα πάνω στο γιαούρτι είναι το στοιχείο που μας επιβεβαιώνει ότι το γιαούρτι είναι αυθεντικό. Αυτό είναι το γιαούρτι το οποίο έχει τα προβιοτικά που έχουν όλα αυτά τα οφέλη που είπα νωρίτερα. Καθώς τα προβιοτικά δεν είναι στην πέτσα, η επιλογή κατανάλωσής της ή αποφυγής της δεν παίζει μεγάλο ρόλο για τα προβιοτικά. Εκτός από το γιαούρτι, προβιοτικά θα βρείτε επίσης και στο κεφίρ, ακόμα και σε αυτό του εμπορίου, αν και οι μερακλήδες μπορώ να το φτιάξουν μόνοι τους. Επίσης, υπάρχουν και φυτικές τροφές με προβιοτικά, όπως το τουρσί. Σχετικά με αυτό έχω κάνει ένα ειδικό βίντεο το οποίο όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να δει. Τέλος, για τα άτομα που δεν μπορούν να καταναλώσουν αυθεντικό γιαούρτι, κεφίρ, η τουρσί, υπάρχει και η λύση να καταναλώσουν προβιοτικά μέσα σε συμπληρώματα διατροφής. Σε αυτή την περίπτωση, καλό είναι να γνωρίζετε ότι το ιδανικό είναι να επιλέξετε συμπληρώματα τα οποία έχουν πολλά διαφορετικά μικρόβια και ο αριθμός τους να ξεπερνάει τις μερικές δεκάδες δισεκατομμύρια. Εάν δοκιμάσετε κάποια προβιοτικά που θα βρείτε στην αγορά και δεν σας βοηθήσουν, να ξέρετε ότι είναι πιθανό ότι υπάρχει κάποιο άλλο που μπορεί να σας βοηθήσει. Καλό θα είναι να δοκιμάσετε κάποιο άλλο. Καλό όμως είναι να ακολουθήσετε τη συμβουλή κάποιου που ασχολείται με αυτό πιο εμπεριστατωμένα. Επίσης, για μακροχρόνια προβλήματα του γαστρεντερικού καλό είναι, εκτός από τα προβιοτικά, να αναζητήσετε αν υπάρχουν τροφές που σχετίζονται με αυτά τα συμπτώματα και να δείτε αν η αφαίρεση αυτών των τροφών βοηθάει στη βελτίωση τους. Αν βρήκατε το θέμα ενδιαφέρον, σας παρακαλώ, να πατήσετε το κουμπί μου αρέσει, να το μοιραστείτε με άτομα που θα το βρουν ενδιαφέρον και να εγγραφείτε στο κανάλι για να σας ενημερώνουμε για μελλοντικά θέματα. Επίσης,





μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα σχόλια για να ζητήσετε να παρουσιάσουμε ένα θέμα στο μέλλον. Σας ευχαριστώ πολύ.