Κείμενο
Χαίρετε, ονομάζομαι Στέλιος Πανταζής, είμαι γιατρός εξειδικευμένος στην ιατρική διατροφολογία και στις διαταραχές του μεταβολισμού και το θέμα μας σήμερα είναι οι ορμόνες στα γαλακτοκομικά. Θα μιλήσουμε για το ποιες ορμόνες βρίσκονται στα γαλακτοκομικά, γιατί βρίσκονται εκεί και φυσικά τι επίδραση μπορεί να έχουν στην υγεία μας. Ο περισσότερος κόσμος πιστεύει ότι οι ορμόνες που υπάρχουν στα γαλακτοκομικά προέρχονται από ορμόνες που ρίχνουν οι παραγωγοί στο γάλα ή που χορηγούνται στα ζώα εκτροφής. Αυτό δεν ισχύει, ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύεται η χρήση ορμονών για τα ζώα εκτροφής, εκτός αν υπάρχει πρόβλημα με την υγεία του ζώου. Αν κάποιος παραγωγός χορηγεί ορμόνες σε γαλακτοπαραγωγικά ζώα είναι είτε για κάποιας μορφή θεραπείας από τον κτηνίατρο που επιβλέπει την παραγωγή ή από δόλο. Προφανώς δεν θα εξετάσουμε αυτές τις περιπτώσεις. Άρα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν χορηγούνται ορμόνες στα ζώα για αύξηση της παραγωγής. Άρα, από που προέρχονται οι ορμόνες; Από το ίδιο το ζώο. Όλα τα θηλαστικά παράγουν γάλα και όλα τα γάλατα από θηλαστικά περιέχουν ορμόνες. Περιέχουν ορμόνες γιατί είναι αναγκαίες για τον αναπτυσσόμενο απόγονο, αλλά και γιατί έχει ορμόνες το ίδιο το ζώο που παρέχει το γάλα και είναι αδύνατο να μείνουν απ’ έξω από το γάλα. Αυτές οι ορμόνες, για μας χωρίζονται σε 2 ειδών, τις υδατοδιαλυτές και τις λιποδιαλυτές. Για παράδειγμα, η ινσουλίνη είναι υδατοδιαλυτή ορμόνη. Αυτό σημαίνει ότι αν πιω ένα ποτήρι με ινσουλίνη, η ινσουλίνη θα διασπαστεί στο έντερό μου και στο αίμα μου θα περάσουν σχεδόν μόνο τα αμινοξέα που αποτελούν την ινσουλίνη. Άρα, δεν θα έχω καμία δράση. Αυτός είναι και ο λόγος που τα άτομα που λαμβάνουν ινσουλίνη την χορηγούν στο σώμα τους με ένεση. Γιατί αν την φάνε, δεν θα έχει καμία δράση. Ήδη λοιπόν ξεμπερδέψαμε με μεγάλο μέρος των ορμονών στο γάλα και τα γαλακτοκομικά. Οι υδατοδιαλυτές ορμόνες δεν έχουν καμία βιολογική δράση στο άτομο που τις λαμβάνει από το στόμα. Πάμε στις λιποδιαλυτές, και κυρίως στις
ορμόνες της αναπαραγωγής. Αυτές οι ορμόνες υπάρχουν στο λίπος του γάλακτος. Αυτό σημαίνει ότι όσο πιο πολύ λίπος έχει ένα γαλακτοκομικό, τόσο πιο πολλές έχει από αυτές τις ορμόνες. Επίσης, καθώς η διαδικασία δεν επηρεάζει ιδιαίτερα την ποσότητα των ορμονών στα γαλακτοκομικά, αυτό σημαίνει ότι αν χρησιμοποιήσουμε 1 λίτρο γάλα για να φτιάξουμε γιαούρτι, όσες ορμόνες έχει το γάλα, τόσες ορμόνες έχει και το γιαούρτι. Το ίδιο και το τυρί και το βούτυρο. Άρα, το τυρί και το βούτυρο έχουν περισσότερες ορμόνες από το γάλα και το γιαούρτι, αλλά αν και είναι πιθανό να φάει κάποιος 200 γρ γιαούρτι, τα 200 γρ τυρί θεωρούνται αρκετά. Όχι ότι δεν μπορει να τα φάει κάποιος! Στη συνέχεια θα δούμε αναλυτικό πίνακα με τις ορμόνες αυτές και την περιεκτικότητά τους στα γαλακτοκομικά. Ξεκινάμε από την πιο εύκολη, την τεστοστερόνη. Η τεστοστερόνη υπάρχει στο γάλα όλων των θηλαστικών, αλλά καθώς το γάλα παράγεται από θηλυκά ζώα, είναι αναμενόμενο η τεστοστερόνη στο γάλα να είναι πολύ χαμηλή. Στην πίνακα βλάπουμε ότι η τεστοστερόνη στο γάλα είναι περίπου 0,1 μg/L, δηλαδή για να λάβουμε 0,1 μg τεστοστερόνης πρέπει να πιούμε 1 λίτρο γάλα. Στο γιαούρτι είναι λίγο παραπάνω, ενώ στο τυρί φτάνει τα 0,3 μg και στο βούτυρο το 1 μg. Αλλά μιλάμε για 1 κιλό βούτυρο, έτσι; Μεγάλη ποσότητα. Αλλά και πάλι, αν το συγκρίνουμε με την ημερήσια παραγωγή τεστοστερόνης ενός άνδρα που είναι μεταξύ 5000 και 7000 μg την ημέρα, καταλαβαίνουμε ότι η ποσότητα είναι αμελητέα. Ακόμα και στις γυναίκες, που παράγουν λιγότερη τεστοστερόνη, δηλαδή 100-400 μg ανά ημέρα, ακόμα και 1 μg να λάβουν από γαλακτοκομικά, που αντιστοιχούν σε γαλακτοκομικά 10 λίτρων σε μία μέρα, δεν θα υπάρχει καμία επίδραση στις ορμόνες τους από την τεστοστερόνη. Την ξεχνάμε την τεστοστερόνη. Δεν έχει καμία επίδραση στην υγεία μας η τεστοστερόνη που υπάρχει στο γάλα, ούτε στους άνδρες ούτε στις γυναίκες. Προχωράω στην προγεστερόνη. Ένα λίτρο γάλα περιέχει περίπου 12 μg προγεστερόνης και αντίστοιχα στο τυρί φτανει περιπου τα 44 και στο βούτυρο τα
141. Μια μια γυναίκα παράγει 2.300-43.000 μg προγεστερόνης σε μία μέρα, άρα ακόμα και γαλακτοκομικά από 10 λίτρα να καταναλώσει, δηλαδή 120 μg σε μία μέρα, δεν περιμένουμε να αλλάξει την βιολογία της. Δεν περιμένουμε καμία επίδραση. Για να συγκρίνετε, αν θέλουμε να δώσουμε προγεστερόνη σε μια γυναίκα σε χάπι και να έχει επίδραση δίνουμε 200.000 μg την ημέρα! Καμιά σχέση με τα 120 μg που υπάρχουν σε 10 λίτρα γάλα. Τι γίνεται όμως με τους άνδρες; Οι άνδρες παράγουν 750 μg την ημέρα προγεστερόνη, άρα, αν κάποιος καταναλώσει πολλά γαλακτοκομικά, ας πούμε μια εξωφρενική ποσότητα, 1 κιλό τυρί, που έχουν 44,2 μg προγεστερόνης, τί γίνεται; Έχω ακούσει άντρες να περηφανεύονται ότι έφαγαν τόσο τυρί. Θα έχει επίδραση στις ορμόνες τους; Πάλι όχι, γιατί από την προγεστερόνη που τρώμε μόλις το 10% περνάει στο αίμα μας. Η υπόλοιπη μεταβολίζεται από το ήπαρ και αποβάλλεται χωρίς να έχει καμία επίδραση στην υγεία μας. Άρα, από τα 44,2 μg προγεστερόνης μόλις 4,5 ξεπερνούν το εμπόδιο του ήπατος και μπροστά στα 750 μg που παράγει ο μέσος άνδρας την ημέρα είναι πολύ λίγα για να έχουν βιολογική δράση. Θυμίζω ότι μιλάμε για 1 κιλό τυρί! Και όμως πάλι δεν αρκεί για να έχει κάποια επίδραση. Μένουν λοιπόν να εξετάσουμε τα οιστρογόνα. Τα οιστρογόνα είναι οι ορμόνες που ορίζουν το γυναικείο φύλο στον άνθρωπο και σε όλα τα θηλαστικά. Παράγονται σε μεγαλύτερες ποσότητες στις γυναίκες και γι’ αυτό βλέπουμε ότι η μέση παραγωγή οιστρογόνων στις γυναίκες είναι 70-720 μg την ημέρα, άρα τα 3,2 μg που υπάρχουν σε ένα λίτρο γάλα ή σε ένα λίτρο γιαούρτι είναι λίγα σε σχεση με τις μερικές εκατοντάδες μg που συνήθως παράγονται την ημέρα σε μια γυναίκα. Στους άντρες όμως μπορεί η ακραία κατανάλωση γαλακτοκομικών να αρχίσει να πλησιάζει και να γίνεται συγκρίσιμη με την ποσότητα οιστρογόνων που παράγουν οι άνδρες. Αλλά για να γίνει κάτι τέτοιο πρέπει να γίνει ακραία κατανάλωση γαλακτοκομικών για πολλά μέρες, εβδομάδες και μήνες ακόμα πριν δούμε κάποια βιολογική επίδραση. Για παράδειγμα, ένα άνδρας παράγει
100 μg οιστρογόνων την ημέρα, άρα αν καταναλώνει μισό κιλό τυρί την ημέρα, η ποσότητα οιστρογόνων στο σώμα από 100 ανεβαίνει στο 105. Μπορεί αυτό να είναι πρόβλημα; Πολύ δύσκολο. Το να τρώει κάποιος μισό κιλό τυρί την ημέρα κάθε μέρα είναι πάρα πολύ. Αλλά ακόμα και αν τρώει, από τα οιστρογόνα που θα φάει δεν θα περάσουν όλα από το ήπαρ. Ένα μέρος, όπως και στην προγεστερόνη, θα καταστραφεί περνώντας από το πεπτικό στην συστηματική κυκλοφορία του αίματος. Επίσης, το σώμα έχει μηχανισμούς να εξισορροπεί τις ορμόνες. Με απλά λόγια, αν κάποιος λαμβάνει εξωγενείς ορμόνες, η ενδογενής παραγωγή θα μειωθεί. Δηλαδή, αν κάποιος λαμβάνει κάθε μέρα 5 μg οιστρογόνα από τα γαλακτοκομικά, τότε η ημερήσια παραγωγή οιστρογόνων θα μειωθεί από 100 στα 95, για να συνεχίσει να έχει 100 στο αίμα του, όσα δηλαδή χρειάζεται το σώμα του για να λειτουργήσει σωστά. Όλα αυτά μας δείχνουν ότι οι ορμόνες που φυσικά υπάρχουν στα γαλακτοκομικά δεν είναι δυνατόν να απειλήσουν την υγεία μας. Δεν περιμένουμε να έχουν βιολογική επίδραση στον οργανισμό μας. Στους πίνακες που δημοσίευσα, έχω επιλέξει τις υψηλότερες τιμές που έχω βρει. Δηλαδή, αν αναζητήσετε στην βιβλιογραφία τιμές για ορμόνες στο γάλα είναι πιο πιθανό να βρείτε μικρότερες τιμές, παρά μεγαλύτερες. Όπως και τα παραδείγματα που επέλεξα ήταν υπερβολικά. Αν κάποιος τρώει μισό κιλό τυρί την ημέρα, δεν πρέπει να τον απασχολούν οι ορμόνες, αλλά η χοληστερίνη που απειλεί περισσότερο την υγεία του. Για όλους τους άλλους που καταναλώνουν φυσιολογικά γαλακτοκομικά δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Σε αυτό πρέπει να συνυπολογίσουμε και τα οφέλη για την υγεία από τα γαλακτοκομικά. Τα γαλακτοκομικά περιέχουν πολύ ασβέστιο, που είναι δύσκολο να το βρούμε σε άλλες τροφές και οι μελέτες δείχνουν ότι βοηθούν στην καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου και του βάρους. Άρα, τα θεωρώ πολύ χρήσιμα για την διατροφή μας. Εκτός αν κάποιος έχει δυσανεξία και δεν μπορεί να τα καταναλώνει, όπως εγώ. Τρώω σπάνια γαλακτοκομικά γιατί έχω δυσανεξία. Αλλά το ότι εμένα μου κάνουν
κακό, δεν σημαίνει ότι κάνουν κακό σε όλους. Όπως έχω τονίσει επανειλημμένα, κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και οι ανάγκες του μοναδικές. Εμένα με βλάπτουν. Εσάς όμως, αν δεν σας βλάπτουν καλό είναι να έχετε στην διατροφή σας τα γαλακτοκομικά και να μην φοβάστε τις ορμόνες που έχουν μέσα. Τέλος, μην ξεχνάτε ότι και οι φυτικές τροφές έχουν ορμόνες, τα φυτο-οιστρογόνα. Άρα, οι ορμόνες δεν είναι “προνόμιο” των ζωικών τροφών. Αλλά γι’ αυτές θα μιλήσουμε μια άλλη φορά. Αν βρήκατε το θέμα ενδιαφέρον, σας παρακαλώ, να πατήσετε το κουμπί μου αρέσει, να το μοιραστείτε με άτομα που θα το βρουν ενδιαφέρον και να εγγραφείτε στο κανάλι για να σας ενημερώνουμε για μελλοντικά θέματα. Επίσης, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα σχόλια για να ζητήσετε να παρουσιάσουμε ένα θέμα στο μέλλον. Σας ευχαριστώ πολύ.
0 Σχόλια