Κείμενο
Χαίρετε, ονομάζομαι Στέλιος Πανταζής, είμαι γιατρός εξειδικευμένος στην ιατρική διατροφολογία και στις διαταραχές του μεταβολισμού και σήμερα θα παρουσιάσω, εμβόλιμα στο κανονικό μας πρόγραμμα, μια μελέτη που έχει φέρει μεγάλη αναστάτωση από τότε που δημοσιεύτηκε, σχετικά με τα αυξημένα κατάγματα στα άτομα που είναι χορτοφάγοι και vegan. Στη συνέχεια θα σας δώσω συμβουλές έτσι ώστε αν είστε vegan να διαγνώσετε το πρόβλημα έγκαιρα και να μειώσετε την πιθανότητα να υποστείτε κάταγμα στο μέλλον. Η μελέτη έγινε στην Μ. Βρετανία και είναι εκτελεσμένη άριστα, δηλαδή παρουσιάζει ελάχιστες και σχεδόν ασήμαντες αδυναμίες και είναι από τις πιο αξιόπιστες έρευνες που μπορούμε να βρούμε σε αυτό το θέμα. Η μελέτη αφορά 55.000 άτομα και παρακολούθηση σε διάστημα σχεδόν τριών δεκαετιών. Η μελέτη είναι προοπτική και ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 με ένα ερωτηματολόγιο που ανάμεσα σε άλλα κατέγραφε και τις διατροφικές συνήθειες των συμμετεχόντων και κατά πόσο περιλαμβάνουν ζωικά προϊόντα, γαλακτοκομικά και τα λοιπά. Για τις επόμενες σχεδόν 3 δεκαετίες, οι ερευνητές παρακολουθούσαν την καταγραφή καταγμάτων μέσα από στοιχεία που πήραν από νοσοκομεία. Άρα, τα αποτελέσματα είναι όσο πιο αξιόπιστα μπορεί να είναι γιατί είναι επιβεβαιωμένα από νοσοκομεία. Οι συμμετέχοντες ήταν υποχρεωμένοι να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια σχετικά με τις διατροφικές τους συνήθειες στην αρχή της μελέτης, αλλά και σε ορισμένα διαστήματα κατά τη διάρκειά της, αν και αυτό δεν το έκαναν όλοι, καθώς ένα μικρό ποσοστό είχε συμπληρώσει μόνο το αρχικό ερωτηματολόγιο. Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι σε σχέση με τους μη χορτοφάγους, οι vegan έχουν 43% μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν κάταγμα. Η διαφορά είναι αρκετά μεγάλη και προέρχεται κυρίως από τα κατάγματα του κάτω άκρου, όπου η πιθανότητα είναι αυξημένη κατά 105% και κυρίως τα κατάγματα του ισχίου που η διαφορά αγγίζει το 131%. Οι συμμετέχοντες της μελέτης που δήλωσαν ιχθυοχορτοφάγοι, δηλαδή καταναλώνουν γαλακτοκομικά και ψάρια, αλλά όχι
θηλαστικά και πουλερικά, έχουν μικρή αύξηση των καταγμάτων στο ισχίο της τάξης του 26%, αλλά συνολικά σλδεβ είχαν αύξηση των καταγμάτων. Οι χορτοφάγοι, δηλαδή οι συμμετέχοντες της μελέτης που καταναλώνουν μόνο γαλακτοκομικά αλλά δεν τρώνε ψάρια και κρέας εμφάνισαν αύξηση των καταγμάτων του ισχίου κατά 25% ενώ συνολικά είχαν μικρή αύξηση των συνολικών καταγμάτων της τάξης του 9%. Όταν έπιασα αυτή τη μελέτη στα χέρια μου, άρχισα να προσπαθώ να ερμηνεύσω τα αποτελέσματα. Η αλήθεια είναι ότι η πρώτη σκέψη που έκανα ήταν: “ Ωχ πάλι οι Βρετανοί vegan δημιουργούν προβλήματα” και αυτό το σκέφτηκα γιατί και σε προηγούμενες μελέτες από την ίδια ομάδα συμμετεχόντων είχαμε δει άσχημα συμπεράσματα να βγαίνουν για την υγεία των vegan και πολλές φορές αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι vegan της Αγγλίας εστιάζουν περισσότερο στην αποφυγή των ζωικών προϊόντων για τα δικαιώματα των ζώων παρά για λόγους υγείας και αυτό είναι ένα θέμα για το οποίο θα πούμε περισσότερο στο τέλος. Άρχισα λοιπόν να εξετάζω τη μελέτη για να δω αν στους πληθυσμούς ανάμεσα στους μη χορτοφάγους και στους vegan υπάρχουν πράγματα τα οποία να μπορούν να δικαιολογούν τη διαφορά στα κατάγματα. Η αλήθεια είναι όμως ότι οι ερευνητές έχουν κάνει εξαιρετική δουλειά και έχουν συνυπολογίσει όλους τους πιθανούς παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε διαφορά στην συχνότητα των καταγμάτων. Το σημαντικότερο είναι ότι οι ερευνητές έχουν εξισορροπήσει τα αποτελέσματα σύμφωνα με την διαφορά στο βάρος. Τα άτομα που ακολουθούσαν μία vegan διατροφή ήταν αρκετά πιο λεπτά το από τα άτομα που ακολουθούσαν μη χορτοφαγική διατροφή και ξέρουμε ότι το αυξημένο βάρος μειώνει την πιθανότητα οστεοπορωτικών καταγμάτων. Δηλαδή ένας λεπτός άνθρωπος έχει συχνότερα οστεοπορωτικά κατάγματα. Αλλά οι ερευνητές έχουν συμπεριλάβει αυτή τη διαφορά μέσα στο στη μελέτη έτσι ώστε να μην αλλοιώνει το αποτέλεσμα. Άρα, δεν έφταιγε αυτό. Στη συνέχεια έψαξα να δω αν υπάρχει διαφορά στην κατανάλωση ασβεστίου στα άτομα που ήταν vegan σε σχέση με τους μη
χορτοφάγους. Όντως υπάρχει σημαντική διαφορά, με τους μη χορτοφάγους να καταναλώνουν 65% περισσότερο ασβέστιο από τους vegan. Αυτό θα μπορούσε να εξηγεί τα κατάγματα αλλά και αυτό το είχαν συνυπολογίσει οι ερευνητές. Κάτι άλλο που θα μπορούσε να εξηγεί τη διαφορά ήταν η φυσική άσκηση αλλά και εδώ όχι απλά δεν φάνηκε να εξηγεί το αποτέλεσμα αλλά αντίθετα φάνηκε να μας μπερδεύει ακόμα περισσότερο γιατί οι vegan είχαν συστηματική άσκηση στη ζωή τους 50% πιο συχνά. Στους μη χορτοφάγους συστηματική άσκηση ανέφερε το 31%, ενώ στους vegan το 45,3%, δηλαδή 50% συχνότερα. Έτσι, λοιπόν η αυξημένη συστηματική άσκηση δεν κατάφερε να προστατέψει την ομάδα των vegan από τα κατάγματα. Δηλαδή, αν κάποιος είναι vegan δεν μπορεί να βασιστεί αποκλειστικά στην άσκηση για να προστατέψει τα οστά του. Το τρίτο πράγμα που έψαξα που θα μπορούσε να εξηγεί τη διαφορά ήταν η λήψη ορμονικής υποκατάστασης. Εδώ λοιπόν υπήρχε μία διαφορά δείχνοντας ότι οι γυναίκες που ήταν μη χορτοφάγοι ελάμβαναν ορμονική υποκατάσταση πέντε φορές πιο συχνά από τις γυναίκες vegan. Αλλά και πάλι αυτό μπορεί να δικαιολογηθεί από το γεγονός ότι οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση στη μελέτη ήταν τρεις φορές περισσότερο μη χορτοφάγοι από ότι vegan. Άρα, και πάλι βλέπουμε ότι αυτό δεν αρκεί για να εξηγήσει ούτε μέρος της διαφοράς. Το τελευταίο πράγμα που έψαξα προσπαθώντας να εξηγήσω τη διαφορά στα κατάγματα ήταν μήπως υπάρχει μεγαλύτερη κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής στους μη χορτοφάγους. Αλλά ούτε εκεί υπάρχει διαφορά, αφού η κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής και στις δύο ομάδες ήταν παρόμοια, λίγο πάνω από το 50%. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να πω δύο πράγματα για τους vegan της Μεγάλης Βρετανίας. Στην Αμερική, και σε μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου, η απόφαση για αποφυγή των ζωικών προϊόντων προέρχεται κυρίως από το κίνητρο για καλύτερη υγεία. Έτσι, συνήθως ταυτόχρονα με την διακοπή των ζωικών προϊόντων, βλέπουμε και κατανάλωση υγιεινών τροφών. Το αποτέλεσμα είναι με πολύ καλή διατροφή. Αντίθετα, στη Μεγάλη
Βρετανία το κινητό συχνά είναι ηθικό, δηλαδή για τα δικαιώματα των ζώων και αυτό έχει ως αποτέλεσμα το ότι οι vegan της Μεγάλης Βρετανίας ακολουθούν κατά βάση μία κακή διατροφή που εξαιρούν τα ζωικά προϊόντα. Η αποφυγή των ζωικών προϊόντων όμως από μόνη της δεν αρκεί για να κάνει μία κακή διατροφή καλή. Αντίθετα, είναι πιο πιθανό να κάνει μία κακή διατροφή πολύ χειρότερη. Με απλά λόγια, αν κάποιος δεν τρώει σωστά, είναι πιο καλό να κάνει τη διατροφή του σωστή και μετά να δει αν θέλει να κόψει τα ζωικά προϊόντα, και όχι να κόβει τα ζωικά προϊόντα χωρίς να εξασφαλίζει ότι η διατροφή του είναι σωστή. Αυτή η μελέτη έφερε στην επιφάνεια ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας που μπορεί να αντιμετωπίσουν στη ζωή τους οι άνθρωποι που επιλέγουν να κάνουν μία vegan διατροφή μακροχρόνια. Είναι σημαντικό να μην νομίζετε ότι ένα κάταγμα είναι κάτι ασήμαντο αφού ένα κάταγμα μετά τα 70 σε πολύ μεγάλο ποσοστό καταλήγει σε θάνατο μέσα στους επόμενους 12 μήνες. Δυστυχώς, είχα την πολύ άσχημη εμπειρία να τη ζήσω αυτή την ιστορία σε δικό μου άνθρωπο που ήταν vegan για πολλές δεκαετίες και πραγματικά είχε εξαιρετική υγεία. Ήταν ένας άνθρωπος που φαινόταν 20 μπορεί και 30 χρόνια νεότερος από αυτό που ήταν, αλλά δυστυχώς μετά από ένα ασήμαντο κάταγμα και πολλές περιπέτειες στο νοσοκομείο, αυτός ο άνθρωπος δυστυχώς χάθηκε. Αν όμως κάποιος έχει τους λόγους του και θέλει να μην έχει ζωικές τροφές στη διατροφή του και θέλει να είναι vegan τι μπορεί να κάνει για να προστατευτεί; Σε παλαιότερο βίντεο είχα αναφερθεί στις φυτικές τροφές που είναι πλούσιες σε ασβέστιο και αν κάποιος ακολουθεί μία διατροφή vegan πρέπει οπωσδήποτε να εξασφαλίσει ότι καταναλώνει επαρκή ποσότητα από αυτές τις τροφές. Αν όμως βλέπει ότι δυσκολεύεται να καταναλώσει αυτές τις τροφές συστηματικά και σε ποσότητα που να επαρκούν για την πρόσληψη ασβεστίου θα πρέπει να σκεφτεί σοβαρά την πιθανότητα να προσθέσει ασβέστιο στη διατροφή του σε μορφή συμπληρωμάτων διατροφής. Το ίδιο ισχύει και για τα άτομα που αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά
λόγω δυσανεξίας. Καλό είναι όσοι είναι vegan παραπάνω από 5 με 10 χρόνια να κάνουν μία μέτρηση οστικής πυκνότητας και επανάληψη κάθε 3 με 5 χρόνια, αν είναι μέσα στα όρια ασφαλείας. Αν όμως έχουν εμφανίσει οστεοπόρωση ή οστεοπενία πρέπει οπωσδήποτε να εφαρμόσουν τις κατάλληλες οδηγίες αντιμετώπισης, δηλαδή βιταμίνη D, ασβέστιο και γυμναστική με αντιστάσεις. Πιθανόν να χρειαστούν και φάρμακα σε μερικές περιπτώσεις. Αν βρήκατε το θέμα ενδιαφέρον, σας παρακαλώ, να πατήσετε το κουμπί μου αρέσει, να το μοιραστείτε με άτομα που θα το βρουν ενδιαφέρον και να εγγραφείτε στο κανάλι για να σας ενημερώνουμε για μελλοντικά θέματα. Επίσης, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα σχόλια για να ζητήσετε να παρουσιάσουμε ένα θέμα στο μέλλον. Σας ευχαριστώ πολύ. Για τους θαρραλέους, η μελέτη είναι εδώ https://bmcmedicine.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12916-020-01815-3
0 Σχόλια