Κείμενο
Χαίρετε, ονομάζομαι Στέλιος Πανταζής, είμαι γιατρός εξειδικευμένος στην ιατρική διατροφολογία και στις διαταραχές του μεταβολισμού και σήμερα θα παρουσιάσω τι έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει το IQ ενός παιδιού, δηλαδή την νοημοσύνη του, από τις εκθέσεις κατά την ενδομήτρια ζωή. Δηλαδή, τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνει μια έγκυος γυναίκα για να μεγιστοποιήσει την εξυπνάδα του παιδιού που θα φέρει στον κόσμο. Το θέμα είναι αρκετά μεγάλο, γι’ αυτό αποφάσισα να το χωρίσω σε 2 μέρη. Σήμερα θα εστιάσουμε στα διατροφικά, ενώ στο επόμενο μέρος στα μη διατροφικά. Σε κάθε περίπτωση θα προτείνω λύσεις που θα μπορείτε να εφαρμόσετε άμεσα. Πριν ξεκινήσουμε, θέλω να σημειώσω ότι στις περισσοτερες μελέτες χρησιμοποιείται η εξέταση IQ, που όπως όλες οι εξετάσεις έχει περιορισμούς. Οι εξυπνάδα είναι κάτι πολύπλοκο, που ξεπερνάει τον δείκτη στην εξέταση IQ, αλλά γενικά, ως εργαλείο γενικής χρήσης αξιολόγησης της νοητικής ικανότητας έχει επικρατήσει. Δεν είναι τέλειο, αλλά είναι ότι καλύτερο έχουμε αυτή τη στιγμή και μας βοηθάει για να πάρουμε σωστές αποφάσεις σε μερικά θέματα, όπως τι πρέπει να κάνουμε και τι δεν πρέπει να κάνουμε για να προσφέρουμε στο παιδί που θα κάνουμε το ιδανικό ενδομήτριο περιβάλλον για να αναπτυχθεί η νοημοσύνη του. Επίσης, να συμπληρώσω ότι στις μελέτες οι ερευνητές συνήθως μετρούσαν το IQ όταν τα παιδιά ήταν 4-8 ετών. Ας δούμε τι βρήκαν. Αν και θα εστιάσουμε στους διατροφικούς παράγοντες, θα ήθελα να ξεκινήσω με το αυτονόητο, κι ας μην είναι διατροφικό. Το πρώτο πράγμα λοιπόν που φαίνεται να επηρεάζει τη νοημοσύνη, είναι το κάπνισμα. Έχουν γίνει πολλές μελέτες σχετικά με την επίδραση του καπνίσματος στην νοημοσύνη του κυοφορούμενου εμβρύου και οι περισσότερες δείχνουν μια επίδραση, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις αν αυτό είναι πραγματικά από το κάπνισμα, ή από κάτι άλλο. Μιλώντας απλά, εννοώ ότι οι ερευνητές θεωρούν ότι αν και τα παιδία έχουν χαμηλότερο IQ αυτό μπορεί να οφείλεται στο χαμηλότερο κοινωνικο-οικονομικό
επίπεδο των γονιών ή ότι η μητέρα που καπνίζει, πιθανό να μην προσέχει την διατροφή της, ή γενικά να μην φροντίζει τον εαυτό της και αυτό να δημιουργεί το πρόβλημα. Πρέπει όμως να το ψάξουμε τόσο πολύ; Θέλουμε πιο ποιοτικά στοιχεία; Όχι! Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα στην εγκυμοσύνη. Η μητέρα οφείλει να το κόψει όταν αποφασίσει να μπει στην διαδικασία και αν ο σύζυγος καπνίζει πρέπει να το διακόψει και αυτός για να στηρίξει την μέλλουσα μητέρα. Απλά! Σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ στην εγκυμοσύνη, οι μελέτες σκοντάφτουν στα ίδια προβλήματα, αν και πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι είναι πιθανό να υπάρχουν γυναίκες που μεταβολίζουν πιο αργά το αλκοόλ και αυτό να εκθέτει το κυοφορούμενο έμβρυο σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Και πάλι, το ασφαλές είναι η αποχή από αυτόν τον νευροτοξικό παράγοντα. Προφανώς, ο σύζυγος ακολουθεί! Δίπλα στα τσιγάρα και το αλκοόλ τι άλλο πρέπει να προσθέσουμε; Τον καφέ. Θα σας στεναχωρήσω και πάλι, αλλά δυστυχώς υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι η κατανάλωση καφέ στην εγκυμοσύνη επηρεάζει το IQ των παιδιών. Φαίνεται ότι η εγκυμοσύνη είναι η περίοδος που σχεδόν όλα τα βλαβερά κάνουν βλάβη στον αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα του εμβρύου. Δεν αξίζει να ρισκάρετε. Καλό είναι να διακόψετε τον καφέ. Με την υποστήριξη του συζύγου, φυσικά. Εναλλακτικά, μπορείτε να δοκιμάσετε υποκατάστατα καφέ από κριθάρι, όπως έκαναν στα χωριά όταν ο καφές ήταν ακριβός. Η γεύση δεν έχει μεγάλη διαφορά και θα βελτιωθεί και ο ύπνος σας. Εκτεταμένα έχει μελετηθεί η επίδραση των συμπληρωμάτων διατροφής με ωμέγα-3 κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά δυστυχώς τα αποτελέσματα δεν είναι ξεκάθαρα. Η εικόνα είναι αυτή που βλέπουμε συχνά στις μελέτες για τα ωμέγα-3. Οι μισές μελέτες δείχνουν ότι βοηθούν και οι άλλες μισές ότι δεν βοηθούν. Η κριτική είναι ότι στις μελέτες που δεν βοηθούν έχει χρησιμοποιηθεί μικρή δόση ωμέγα-3, ενώ σε αυτές που βοηθούν η κριτική είναι ότι η μεθοδολογία είναι προβληματική έως και ύποπτη. Έχω διαβάσει ξανά και ξανά πολλές μελέτες για ωμέγα-3 και αυτή
είναι η εικόνα που βλέπω συνήθως. Όμως, το 2018 δημοσιεύθηκε μια ανάλυση όλων των αξιόπιστων μελετών σχετικά με την εγκυμοσύνη και τα συμπληρώματα με ωμέγα-3 και οι ερευνητές συμπέραναν ότι τα ωμέγα-3 μειώνουν την πιθανότητα να γεννηθεί το μωρό πρόωρα, μειώνουν την πιθανότητα περιγεννητικού θανάτου, μειώνουν την πιθανότητα της περιγεννητικής νοσηλείας, αλλά και την πιθανότητα να έχει το μωρό χαμηλότερο βάρος. Σε όλα αυτά τα τόσο σημαντικά μπορούμε να προσθέσουμε ότι υπάρχει και πιθανότητα να αυξάνει και την νοημοσύνη. Συνυπολογίζοντας και το χαμηλό κόστος και το τέλειο προφίλ ασφαλείας, νομίζω ότι αξίζει να παίρνει η μέλλουσα μητέρα συμπληρώματα με ωμέγα-3 στην εγκυμοσύνη. Θα συνιστούσα τα συμπληρώματα από φύκια και όχι από ιχθυέλαια γιατί είναι πιο ασφαλή. Αν όμως δεν τα αντέχει η τσέπη σας, και τα ιχθυέλαια είναι μια χαρά. Η βιταμίνη που έχει διερευνηθεί εκτεταμένα και σχεδόν πάντα δείχνει ότι βοηθάει την νευρολογική ανάπτυξη του εμβρύου και κατ’ επεκταση εξασφαλίζει το υψηλότερο IQ είναι η βιταμίνη D. Η βιταμίνη D έχει αποδειχθεί ότι η επάρκειά της βοηθάει, αλλά βοηθάει και ως συμπλήρωμα διατροφής. Αυτό σημαίνει ότι οι εγκυμονούσες γυναίκες που έχουν αυξημένη βιταμίνη D στο αίμα τους σε σχέση με αυτές που έχουν μειωμένη γεννούν παιδιά με υψηλότερη νοημοσύνη, αλλά και οι μητέρες που λαμβάνουν βιταμίνη D ως συμπλήρωμα διατροφής γεννούν παιδιά με υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης. Άρα, σίγουρα αξίζει να παίρνετε βιταμίνη D στην εγκυμοσύνη, αλλά το ιδανικό είναι να την ξεκινάτε πριν την εγκυμοσύνη, έτσι ώστε τα επίπεδα να είναι επαρκή από την στιγμή της σύλληψης, γιατί το νευρικό σύστημα ξεκινάει να δημιουργείται σε πολύ πρώιμα στάδια της ανάπτυξης του εμβρύου δηλαδή από τις πρώτες εβδομάδες. Μια άλλη βιταμίνη, που η επάρκειά της έχει συνδεθεί στενά με την λειτουργία του νευρικού συστήματος είναι η βιταμίνη Β12. Εδώ τα στοιχεία δεν είναι αντικρουώμενα, αλλά είναι πρώιμα. Δηλαδή, υπάρχουν κάποιες μελέτες, αλλά είναι λίγες και μικρές. Άρα, τί κάνουμε; Σε προηγούμενο
βίντεο έχω εξηγήσει πως μπορούμε να δούμε αν η βιταμίνη Β12 είναι επαρκής στον οργανισμό μας, με την βοήθεια μιας ιατρικής εξέτασης στο αίμα που ονομάζεται ομοκυστεΐνη. Σε αυτή τη περίπτωση, η μέλλουσα μητέρα, και πάλι ιδανικά πριν την εγκυμοσύνη, μετράει την Β12 στο αίμα της, και αν είναι κάτω από 350, μετράει και την ομοκυστεΐνη και αν αυτή είναι πάνω από 10, τότε πρέπει να ξεκινήσει να λαμβάνει βιταμίνη Β12. Αν η μέλλουσα μητέρα είναι χορτοφάγος ή vegan, μπορούμε αρχικά να αποδώσουμε την έλλειψη Β12 σε αυτό, αλλά αν δεν είναι τότε οπωσδήποτε πρέπει μετά την εγκυμοσύνη να κανονίσει μια γαστροσκόπηση για να δει γιατί δεν έχει επάρκεια βιταμίνης Β12 στο αίμα της. Σε κάθε περίπτωση, αφού ξεκινήσει να λαμβάνει Β12 μετά από μερικές εβδομάδες πρέπει να επαναλάβει τις εξετάσεις για να εξασφαλίσει ότι η βιταμίνη Β12 αυξάνεται στο αίμα της. Άλλη μια βιταμίνη που έχει συσχετιστεί στενά με το νευρολογικό σύστημα είναι το φυλλικό οξύ. Οι μελέτες σε σχέση με την νοημοσύνη είναι ελάχιστες, αλλά πλέον η χορήγηση συμπληρωμάτων με φυλλικό οξύ στην εγκυμοσύνη είναι εδώ και χρόνια εδραιωμένη, άρα δεν θα σταθούμε πολύ. Και εδώ όμως ιδανικά η χορήγηση πρέπει να ξεκινάει πριν την σύλληψη. Τέλος, κάτι που δεν αφορά τις βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία συγκεκριμένα, αλλά την διατροφή ολόκληρη είναι το βάρος. Το αυξημένο βάρος έχει φανεί σε αρχικές μελέτες ότι επηρεάζει το IQ και γενικά την νοητική ανάπτυξη των παιδιών. Τόσο το αυξημένο βάρος πριν από την εγκυμοσύνη, όσο και η μεγάλη αύξηση βάρους κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης επιδρά στην νευρολογική ανάπτυξη του εμβρύου. Είναι καλό να φροντίζετε να ξεκινάτε από φυσιολογικό βάρος και να μην αφήσετε το βάρος να αυξηθεί πολύ. Να ακολουθείτε τις οδηγίες του γυναικολόγου και αν δυσκολεύεστε να απευθύνεστε σε έναν ειδικό διατροφής για βοήθεια. Αυτό ήταν το 1ο μέρος αυτών των 2 επεισοδίων που ασχολούνται με αυτό το εξαιρετικά σημαντικό θέμα. Στο επόμενο επεισόδιο θα εστιάσουμε στα μη διατροφικά θέματα, που είναι εξίσου, ίσως και ακόμα πιο
σημαντικά. Αν βρήκατε το θέμα ενδιαφέρον, σας παρακαλώ, να πατήσετε το κουμπί μου αρέσει, να το μοιραστείτε με άτομα που θα το βρουν ενδιαφέρον και να εγγραφείτε στο κανάλι για να σας ενημερώνουμε για μελλοντικά θέματα. Επίσης, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα σχόλια για να ζητήσετε να παρουσιάσουμε ένα θέμα στο μέλλον. Σας ευχαριστώ πολύ.
0 Σχόλια