Nutrition Videos

Χαίρετε, ονομάζομαι Στέλιος Πανταζής, είμαι γιατρός εξειδικευμένος στην ιατρική διατροφολογία και στις διαταραχές του μεταβολισμού και σήμερα θα ήθελα να σας ενημερώσω για τα φάρμακα που παχαίνουν. Τα τελευταία 20 χρόνια στα 2 κέντρα ιατρικής διατροφολογίας που ηγούμαι έχω βοηθήσει μερικές δεκάδες χιλιάδες άτομα να χάσουν βάρος, αλλά αυτό δεν έρχεται πάντα εύκολα και ένας από τους βασικούς λόγους που κάποιοι άνθρωποι δυσκολεύονται να χάσουν βάρος είναι τα φάρμακα που λαμβάνουν. Δυστυχώς, υπάρχουν πολλά φάρμακα που όχι μόνο δυσκολεύουν την απώλεια βάρους, αλλά και οδηγούν σε σημαντική αύξηση του βάρους. Σε περίπτωση που παίρνετε κάποιο από αυτά τα φάρμακα, δεν πρέπει να τα διακόψετε σε καμία περίπτωση, αλλά απλά να γνωρίζετε ότι αυτά μπορεί να είναι ένας λόγος που έχετε πάρει κιλά. Επίσης, αν αποφασίσετε να κάνετε προσπάθεια να χάσετε βάρος, πρέπει να προσαρμόσετε τις προσδοκίες σας, γιατί η προσπάθεια θα έχει μικρότερο αποτέλεσμα από το αναμενόμενο. Πρέπει να γίνει, όμως. Η πρώτη ομάδα φαρμάκων που οδηγεί σε αύξηση βάρους είναι τα ψυχοφάρμακα. Τα περισσότερα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο οδηγούν σε αύξηση βάρους, με τα αντιψυχωσικά να είναι διαβόητα για την επίδρασή τους στο μεταβολισμό. Η ενεργή ουσία ολανζαπίνη που υπάρχει σε πολλά αντιψυχωσικά φάρμακα εμφανίζει πολύ επιβαρυντική δράση στον μεταβολισμό και σημαντική αύξηση βάρους. Αλλά και τα υπόλοιπα αντιψυχωσικά συχνά οδηγούν σε σημαντική αύξηση βάρους. Τα αντικαταθλιπτικά επίσης οδηγούν σε αύξηση βάρους. Τα παλιότερα, όπως η μιρταζαπίνη και τα τρικυκλικά πολύ περισσότερο από τα νεότερης γενιάς, αν και λίγο εώς πολύ όλα επιδρούν. Το παράξενο είναι ότι μερικά υπόσχονται απώλεια βάρους και αυτό είναι κάτι που μπορεί να συμβεί στην αρχή της θεραπείας, ας πούμε το πρώτο εξάμηνο, αλλά δοθέντος περισσότερου χρόνου, πολύ συχνά οδηγούν σε αύξηση βάρους. Φυσικά, υπάρχουν και εξαιρέσεις, δηλαδή άτομα που παίρνουν κάποιο αντικαταθλιπτικό για χρόνια και αυτό δεν έχει επίδραση στο βάρος τους, αλλά είναι αυτό και μόνο:





εξαίρεση. Το μόνο φάρμακο που συνυπολογίζεται στα αντικαταθλιπτικά και δεν οδηγεί σε αύξηση βάρους είναι η βουσπιρόνη, που μακροχρόνια δεδομένα δείχνουν ότι μπορεί και να βοηθάει στην μείωση του βάρους, αλλά συνήθως οι ψυχίατροι δεν την προτιμούν και πιστεύω ότι έχουν τους λόγους τους. Με απλά λόγια, φαίνεται ότι είναι ένα μέτριο αντικαταθλιπτικό. Τα αντιεπιληπτικά φάρμακα επίσης οδηγούν σε αύξηση βάρους, όπως το βαλπροϊκό οξύ, η γκαμπαπεντίνη, η καρμπαμαζεπίνη και τα συναφή. Καλό είναι να γνωρίζετε ότι μερικά από αυτά τα φάρμακα χορηγούνται και για χρόνιο πόνο ή νευραλγία τριδύμου και μπορεί επίσης μετά από μακροχρόνια αγωγή να επηρεάσουν τον μεταβολισμό. Στην ίδια ομάδα είναι και η πρεγκαμπαλίνη που επίσης επηρεάζει τον μεταβολισμό αν χορηγηθεί μακροχρόνια για χρόνια πόνο, ινομυαλγία και σπανιότερα για άγχος, η οποία δεν οδηγεί πάντα σε αύξηση βάρους, αλλά συχνά. Στην ίδια ομάδα, η τοπιραμάτη και η λαμοτριγίνη δεν οδηγούν σε αύξηση βάρους. Η ομάδα των φαρμάκων του νευρικού συστήματος κλείνει με το λίθιο, που επίσης οδηγεί σε σημαντική αύξηση βάρους. Θυμίζω ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να διακόψετε την αγωγή σας αν παίρνετε κάποιο από αυτά τα φάρμακα, αλλά να γνωρίζετε ότι θα είναι πιο δύσκολο από το αναμενόμενο να χάσετε βάρος. Η κορτιζόνη είναι αρκετά γνωστό ότι οδηγεί σε αύξηση βάρους αν χορηγηθεί μακροχρόνια σε ταμπλέτες. Εκτός από αύξηση τους λίπους, η κορτιζόνη οδηγεί και σε κατακράτηση υγρών που χειροτερεύει την αύξηση βάρους. Εδώ η οδηγία για διακοπή του αλατιού πρέπει να εφαρμόζεται κατά γράμμα. Η τοπική εφαρμογή κορτιζόνης, σε αλοιφές, εισπνεόμενα φάρμακα και σταγόνες στα μάτια τυπικά δεν επηρεάζει τον μεταβολισμό ακόμα και μετά από μακροχρόνια χορήγηση, άρα δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για αυτές τις μορφές. Η άλλη ομάδα φαρμάκων που επηρεάζει τον μεταβολισμό είναι οι ορμόνες. Η μεγαλύτερη επίδραση είναι από της ορμόνες που χορηγούνται για τις εξωσωματικές που επιδρούν στον μεταβολισμό πολύ έντονα και άμεσα και αν δεν συνδυαστούν με πολύ





προσεκτική διατροφή συχνά καταλήγουν σε πολύ σημαντική αύξηση βάρους. Στα 2 κέντρα ιατρικής διατροφολογίας που ηγούμαι συχνά βοηθάμε γυναίκες σε αυτή τη τόσο ιδιαίτερη και σημαντική προσπάθεια που κάνουν να μην πάρουν βάρος. Όταν η προσπάθεια εξωσωματικής συνδυαστεί με σωστή διατροφή, η επίδραση στο μεταβολισμό θα είναι μικρότερη, αλλά και η πιθανότητα επιτυχής έκβασης της προσπάθειας μεγαλύτερη. Τα αντισυλληπτικά συνήθως δεν οδηγούν σε αύξηση βάρους, αν και μερικές γυναίκες μπορεί να έχουν αυτή τη παρενέργεια. Τα παλιότερα αντισυλληπτικά προκαλούσαν συχνότερα αύξηση βάρους, αλλά τα νεότερα συνήθως δεν οδηγούν. Αυτό που γνωρίζουν πολύ λίγοι γιατροί είναι ότι το σπιράλ που έχει προγεστερόνη οδηγεί σε αύξηση βάρους. Οι μελέτες δείχνουν ότι η μεμονωμένη χορήγηση προγεστερόνης, ακόμα και σε σπιράλ, αν και τοπική, περνάει στην κυκλοφορία του αίματος και επηρεάζει τον μεταβολισμό και μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους. Μια άλλη ομάδα φαρμάκων που επίσης αρκετοί γιατροί δεν ξέρουν ότι οδηγεί σε αύξηση βάρους είναι οι β-αναστολείς, που είναι φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνά για την προστασία της καρδίας μετά από εμφράγματα ή αρρυθμίες. Παλαιότερα τα χρησιμοποιούσαμε και για την αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης, αλλά πλέον σπάνια χορηγούνται για αυτό το λόγο καθώς υπάρχουν πολύ ασφαλεστερες και πιο αποτελεσματικές εναλλακτικές. Οι β-αναστολείς χορηγούνται σχεδόν πάντα σε άτομα μετά από έμφραγμα, και μαζί με την διακοπή του καπνίσματος και την μείωση της κίνησης, είναι από τους βασικούς παράγοντες που κάποιος μετά από έμφραγμα παίρνει βάρος. Τα φάρμακα για τον διαβήτη επίσης αυξάνουν το βάρος και αυτό είναι πολύ πρόβλημα, γιατί η αύξηση βάρους χειροτερεύει την εξομάλυνση του σακχάρου του αίματος. Φυσικά, υπάρχουν και φάρμακα για τον διαβήτη που βοηθούν στην απώλεια βάρους, ειδικά το glucophage και τα νεότερα ενέσιμα φάρμακα victoza και trulicity, που είναι πολύ χρήσιμα στην αντιμετώπιση του διαβήτη και των επιπλοκών του, όπως και το glucobay. Δυστυχώς, αρκετά από





τα υπόλοιπα φάρμακα οδηγούν σε αύξηση βάρους. Η ινσουλίνη επίσης είναι διαβόητη για την αύξηση βάρους που προκαλεί. Αυτό σε ένα βαθμό οφείλεται στην κατακράτηση υγρών που κάνει, αλλά και σε αύξηση λίπους. Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι που την λαμβάνουν νιώθουν πιο έντονα ένα πρήξιμο στο σώμα τους. Τα φάρμακα που σχεδόν κανείς δεν γνωρίζει ότι οδηγούν σε αύξηση βάρους είναι τα αντισταμινικά, δηλαδή τα φάρμακα για τις αλλεργίες. Φυσικά, αν κάποιος πάρει για μερικές εβδομάδες ή και λίγους μήνες ακόμα δεν θα έχει πρόβλημα, αλλά υπάρχουν άτομα που λαμβάνουν αντισταμινικά συνεχόμενα για χρόνια και σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση βάρους. Επίσης, τα αντιβιοτικά οδηγούν σε αύξηση βάρους. Έχουν δημοσιευτεί αρκετές μελέτες που έχουν αποδείξει ότι η χορήγηση αντιβίωσης στην βρεφική και την παιδική ηλικία διαταράσουν την χλωρίδα του εντέρου και αυτό οδηγεί σε αύξηση βάρους τα επόμενα χρόνια κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία, αντίστοιχα. Για τους ενήλικες τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα, γιατί ενώ έχουν δημοσιευτεί κάποιες μελέτες που συσχετίζουν την αύξηση βάρους με την χορήγηση αντιβίωσης, τα δεδομένα δεν έγιναν ποτέ αρκετά ισχυρά. Τα πιο ισχυρά δεδομένα προέρχονται από τα ζώα εκτροφής στα οποία συχνά χορηγούνται αντιβιοτικά για αύξηση βάρους. Οι εκτροφείς κρέατος και οι παραγωγοί γάλακτος γνωρίζουν ότι η χορήγηση αντιβίωσης σε υγιή ζώα οδηγεί σε αύξηση βάρους και αυξημένη παραγωγή γάλακτος. Όμως, δεν είμαστε σίγουροι αν κάτι τέτοιο συμβαίνει και στους ανθρώπους. Μια άλλη ομάδα φαρμάκων που δίνεται συχνά και μπορεί να οδηγεί σε αύξηση βάρους είναι τα αντιφλεγμονώδη και τα παυσίπονα. Συνήθως όμως, η αύξηση βάρους προέρχεται από την κατακράτηση υγρών και όχι από αύξηση λίπους. Σε αυτές τις περιπτώσεις η διακοπή του αλατιού θα βοηθήσει σημαντικά, αν δεν είναι εφικτό να διακοπεί η αγωγή. Τέλος, τα φάρμακα για το στομάχι φαίνεται στις μελέτες ότι παχαίνουν, αλλά αυτό δεν φαίνεται να σχετίζεται με την δράση των φαρμάκων στον μεταβολισμό, αλλά με





την μείωση των συμπτωμάτων και την αχαλίνωτη κατανάλωση κακής τροφής που ακολουθεί. Δηλαδή, το άτομο που πονάει το στομάχι του αποφεύγει να τρώει πολύ και κακής ποιότητας τροφές και χάνει ή δεν παίρνει κιλά. Μετά αποφασίζει να ξεκινήσει αγωγή, ο πόνος δεν εμφανίζεται γιατί παίρνει τα χάπια και ο ασθενής ξεθαρευει και αρχίζει να τρώει και να πίνει χωρίς προσοχή και ειδικά βαριές τροφές που πριν τις απέφευγε και αυτό οδηγεί σε αύξηση βάρους. Αν και το αποτέλεσμα είναι το ίδιο, εδώ δεν φταίνε τα φάρμακα, φυσικά. Αυτά είναι τα φάρμακα που έχουν συσχετιστεί με αύξηση βάρους. Τονίζω, ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να διακόψετε την αγωγή σας, αλλά καλό είναι να συζητήσετε με τον γιατρό σας για φάρμακα που μπορεί να σας βοηθήσουν χωρίς να αυξάνουν το βάρος. Επίσης, σε περίπτωση που προσπαθήσετε να χάσετε βάρος, να οπλιστείτε με υπομονή γιατί το αποτέλεσμα θα είναι μικρότερο από το αναμενόμενο. Αν βρήκατε το θέμα ενδιαφέρον, σας παρακαλώ, να πατήσετε το κουμπί μου αρέσει, να το μοιραστείτε με άτομα που θα το βρουν ενδιαφέρον και να εγγραφείτε στο κανάλι για να σας ενημερώνουμε για μελλοντικά θέματα. Επίσης, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα σχόλια για να ζητήσετε να παρουσιάσουμε ένα θέμα στο μέλλον. Σας ευχαριστώ πολύ.